Bugün: 29 Mart 2024 Cuma
Favorilerime Ekle | Künye | Reklam
Ana Sayfa | YH Ekonomi
Print Al

Akaryakıt şirketleri istasyon topluyor

21 Ekim 2012 Pazar::

Akaryakıt sektöründe, bayiler de, şirketler de kâr marjlarının yetersizliğinden şikâyet ediyor.

Yazı Boyutu : A A A A

Dağıtım şirketlerinin son dönemde kendi işlettikleri istasyon sayısını arttırma eğiliminde olduğu konuşuluyor. Sektör yetkilileri, “Bayi ve şirket tarafında ekonomi sıkışıyor ortaya bu yeni seçenek çıkıyor” diyor.

TÜRKİYE’de akaryakıt dağıtımı, “DODO (Dealer Owned, Dealer Operated)” denilen bayinin sahibi olup işlettiği istasyonlar ağıyla işliyor. Fakat Avrupa’da yaygın olan “COCO (Company Owned, Company Operated)” yani şirketin sahibi olup işlettiği veya “CODO (Company Owned, Dealer Operated)” yani şirketin sahibi olduğu ancak bayiinin işlettiği istasyon sayısında da bir artış eğilimi var.

Bunun temel nedeni olarak bayilere her beş yılda bir, istediği dağıtıcı şirketi veya mevcut şirketiyle sözleşme yapabilme imkânı getiren düzenleme gösteriliyor.

Akaryakıt sektöründe bir süredir COCO ve CODO modelleri tartışılıyor. Sektörde, bu modellerin orta vadede Türkiye’de yaygınlaşmayacağı görüşü hâkim. Ancak bazı dağıtım şirketlerinin kendi işlettikleri bayi sayısını artırmaya çalıştığı da konuşuluyor.

Beş yıl sorunu

Türkiye Akaryakıt Bayileri Petrol ve Gaz Şirketleri İşveren Sendikası (TABGİS) Başkanı Ferruh Temel Zülfikar, şirketleri bu işe yönlendiren en önemli unsurun beş yılda bir sözleşme yapılması, yani “bayrağın değişme ihtimali” olduğunu belirtiyor. Ancak genelde böyle bir eğilim olmadığını dile getiren Zülfikar, şunları söylüyor: “Bu iş yıllar öncesinde de vardı. BP’nin de, PO’nun da istasyonları vardı. Opet, CODO yöntemiyle yapıyor yani şirket alıyor ama bayii işletiyor.”

8 bin 500 kontrat bitecek

Sektörün kıdemli isimlerinden Ertuğrul Tuncer, Türkiye’de COCO modeliyle büyümenin çok kısıtlı olabileceğini söylüyor. Bu modelle elde edilecek yeni istasyonların büyük şehirlerde olacağını vurgulayan Tuncer, “Türkiye’de yüzde 99 DODO modeli yaygın. 2010 yılında Rekabet Kurulu şirket ve bayi arasında beş yıl anlaşma sınırlaması getirdi. 2015’te 8 bin 500 istasyonun şirketleriyle kontratları sona eriyor, yeniden pazarlık masasına oturacaklar. Şirketler 2015’te 1.5 milyar dolar vermeye hazır olurlar mı bilmiyorum” diyor.

Fırsat dönemi

Aytemiz Petrol Genel Müdürü Ahmet Eke ise yeni dönemin dağıtıcıların bayilerin elinden istasyon almak için fırsat kollayacağı bir dönem olduğunu belirterek, şunları söylüyor: “Dağıtım şirketlerinin gönlünde yatan istasyonların en az yüzde 50’sinin COCO veya CODO olması. Ancak bunun piyasaya yansıması zaman alacak. Üç-beş yılda piyasanın bu yöne ilerleyeceğini düşünüyorum. Bunu etkileyen unsurlar şirketin sermaye gücü, yatırım isteği ve o istasyonların satılabilir ve fiyatının alınabilir olması.”

Şirketler ne diyor?

BP: Bizde istasyonların büyük çoğunluğu DODO kategoride. 2010’daki bayi sözleşmeleri yenileme sürecinde dağıtım şirketleri toplamda yaklaşık 1.5 milyar lira gibi bir rakam harcadılar. Bunun ardından, hem bayilerin hem de dağıtım şirketlerinin kâr marjları ciddi ölçüde azaldı. Bu da sektörü farklı iş modelleri arayışına yönlendirdi. BP olarak Türkiye’nin öncelikli olarak bir bayi-odaklı pazar olduğuna inanıyoruz.

OMV PO: Bayiler ile şirketlerin beş yıllık sözleşmeler yapması halinde gayrimenkule yapılan yatırımlar ister istemez minimum seviyelere iniyor. Minimum seviyelere inen süre ve yatırımlarda müşteriye kaliteli ve seçkin servis yapma, sektörün yeniliklerini sunmak oldukça güç oluyor. Şirketimiz her iki yatırım modeli ile ilgilenmekte ve bunun örneklerini vermektedir.

Opet: Bayi sözleşmelerinin beş yılla sınırlandırılmasından sonra gündeme gelen şirket mülkü akaryakıt dağıtım istasyonuna geçiş modelini biz de inceliyoruz. Ancak bu kolay ve kısa vadede gerçekleşecek bir süreç değil. Oldukça maliyetli ve ancak uzun vadede kademeli olarak hayata geçirilebilecek bir model. Bu arada, istasyonlar şirketlere ait olsa bile bayiler tarafından işletilmesinin daha doğru olduğunu düşünüyoruz.


Shell: Türk akaryakıt piyasasının bayi ağırlıklı olacağı çok net. 1990’lı yılların sonundan beri kendimizin işlettiği istasyonlarımız var. Bu rakam bazen artar, bazen eksilir. Bu yeni değişikliklerle piyasada veya Shell’in kendi işlettiği istasyon sayısında artış olabilir. Bunun uzun süreye yayılacağını, akaryakıt şebekesinin bayii ağırlıklı olacağını düşünüyoruz. Farklı alternatifleri değerlendirmeye devam ediyoruz.

4.91 liradan 41 kuruş

4.91 litre pompa fiyatından dağıtıcı ve bayiinin aldığı toplam brüt payın yaklaşık 41 kuruş olduğu, bunun da satıştan elde edilen gelirin yüzde 9’una karşılık geldiği belirtiliyor.

Anahtar Kelimeler:

Yorumlar
Yorumlarınızı yazmak için tıklayın>>
Bu haber için henüz yorum yapılmamış.
Bu Kategorideki Diğer Haberler
İktibas Yazarlar

Namaz Vakitleri
İnsan Kaynakları
Şirket Kültürü
Kişisel Gelişim
Liderlik
İş Yönetimi
En Çok Okunanlar
En Çok Yorumlananlar
Künye | Bize Ulaşın | Gizlilik İlkeleri
Copyright ©2012 yonetimhaber.com | | info@yonetimhaber.com
Siteden yararlanırken gizlilik ilkelerini okumanızı tavsiye ederiz © 2011-2012, Tüm Hakları Saklıdır.